Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Pantaleona Szumana w Pile działa na podstawie:
1) ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach (Tekst jednolity Dz.U. 2018, poz.574);
2) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Tekst jednolity Dz.U. 2017, poz.862);
3) ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Tekst jednolity Dz.U. 2018, poz.995);
4) ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Tekst jednolity Dz.U. 2018, poz.994);
5) ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Tekst jednolity Dz.U. 2017, poz.2077 z późn.zm.);
6) umowy nr 114/OKS/2007 zawartej w dniu 13 kwietnia 2007 r. w Pile między Powiatem Pilskim, a Gminą Piła w przedmiocie określenia zasad prowadzenia wspólnej instytucji kultury pod nazwą „Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Pantaleona Szumana w Pile”;
7) statutu.